Mọt đục cành sầu riêng, một trong những mối lo ngại lớn của bà con trồng cây sầu riêng. Tuy nhiên, nếu bà con có cách trị mọt hiệu quả thì có thể loại bỏ sâu bệnh dứt điểm cho cây trồng của mình. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về những biện pháp hiệu quả để đánh bại mọt và bảo vệ cây sầu riêng khỏi sự tàn phá của chúng. Cùng khám phá ngay!
Đặc điểm hình thái của mọt đục cành sầu riêng
Mọt đục cành sầu riêng có những đặc điểm hình thái đặc trưng. Đây là một loài bọ cánh cứng thuộc bộ Cánh cứng (Coleoptera). Chúng có kích thước nhỏ, dao động từ 1-2 mm. Mọt đục cành sầu riêng thường có màu đen hoặc nâu. Thân hình của chúng bầu dục và trái ngược với một số loài bọ khác, mọt đục cành không có khả năng bay, do cánh cứng.
Vòng đời của mọt đục cành sầu riêng bao gồm bốn giai đoạn chính. Trước hết, mọt cái đẻ trứng vào bên trong thân cây. Sau đó, ấu trùng nở ra từ trứng và bắt đầu ăn các mô gỗ trong cây. Tiếp theo, ấu trùng phát triển thành nhộng, và cuối cùng, nhộng nở ra thành con trưởng thành.
Vòng đời của mọt đục cành sầu riêng thường kéo dài từ 2-3 tháng. Chúng phát triển tốt nhất ở nhiệt độ từ 25-30 độ C. Mọt đục cành thường gây hại mạnh vào những thời kỳ khô nóng, đặc biệt là vào mùa nắng hoặc trong những giai đoạn giao mùa. Cuộc tấn công của giống sâu bệnh này bắt đầu vào khoảng tháng 9 và tháng 10, và phát triển mạnh vào tháng 12 và tháng 1 của năm sau.
Dấu hiệu nhận biết mọt đục cành sầu riêng
Nhận biết dấu hiệu của mọt đục cành sầu riêng giúp bạn xác định vị trí bị tấn công và thực hiện biện pháp kiểm soát kịp thời để bảo vệ cây sầu riêng. Ngay cả khi bạn đã nhận biết được dấu hiệu thì cũng khó khăn trong việc xác định sự tổn thất từ sâu bên trong cây.
Loại ấu trùng này thường có kích thước nhỏ và thường ẩn nấp, tấn công và gây hại ẩn sâu trong cây. Chúng để lại những lỗ đục nhỏ trên gốc, thân, và cành sầu riêng, cùng với bột mạt gỗ bị đẩy ra ngoài. Nhìn thấy dấu hiệu này đòi hỏi sự quan sát kỹ lưỡng, đặc biệt là trên những cây sầu riêng lớn tuổi, có lớp vỏ đã xù xì, rất khó nhận biết. Các lỗ đục mọt thường có đường kính từ 1-2 mm.
Ngoài ra, bạn có thể nhận biết sự tổn thất từ mọt qua những đặc điểm sau:
- Mùn cưa: Bên ngoài lỗ đục của mọt, thường có mùn cưa bám vào vùng lỗ đục.
- Màu sắc: Những vị trí bị mọt tấn công trên vỏ cây thường chuyển màu sẫm, trở nên nâu đen hơn so với phần còn lại của cây.
- Cây yếu đuối: Cây sầu riêng bị mọt tấn công thường thể hiện các dấu hiệu khác nhau, bao gồm cành và nhánh gãy đổ, héo lá bất thường, sự khô cành, và thậm chí là cái chết của một số nhánh hoặc cả cây.
Tác hại của mọt đục cành sầu riêng
Mọt đục cành sầu riêng gây hại cho cây sầu riêng qua nhiều cách khác nhau. Dưới đây là một số tác hại chính:
- Sinh sản trong cây: Mọt đục cái trưởng thành đẻ trứng vào trong thân cây, tạo ra môi trường phù hợp cho ấu trùng phát triển.
- Giai đoạn ấu trùng gây hại mạnh: Ấu trùng mọt đục cành gây hại mạnh bằng cách ăn các mô gỗ bên trong cây, tạo ra các đường hầm và làm đứt các mạch dẫn của cây. Điều này cản trở sự lưu thông chất dinh dưỡng và nước trong cây.
- Tạo điều kiện cho nấm khuẩn xâm nhập: Mọt đục cành tạo điều kiện cho nấm khuẩn xâm nhập vào cây, gây ra sự suy yếu và thiệt hại nặng hơn.
- Ảnh hưởng đến sức kháng của cây: Giai đoạn trưởng thành của mọt cũng gây hại cho cây, mặc dù mức độ gây hại thấp hơn so với giai đoạn ấu trùng. Chúng có thể làm suy yếu sức kháng của cây trước các tác nhân bên ngoài.
- Ảnh hưởng đến sự phát triển của cây: Mọt đục cành khiến cây bị xì mủ, khô cành, chết nhánh, và trong trường hợp nghiêm trọng, gây chết cả cây. Những cây bị tấn công bởi mọt đục cành sẽ có khả năng quang hợp giảm đi, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của cây sầu riêng.
Cách phòng ngừa và thuốc đặc trị mọt đục cành sầu riêng
Để loại bỏ hoàn toàn mọt đục cành thì chúng ta cần sử dụng thuốc trị mọt đục cành sầu riêng và tiến hành phòng ngừa ngay từ khi chưa có dấu hiệu cây bị mắc bệnh. Dưới đây là một vài biện pháp phòng ngừa và loại thuốc đặc trị hiệu quả, bạn có thể tham khảo:
Các biện pháp phòng trừ mọt đục cành sầu riêng
- Phun phòng trừ mọt đục cành: Thực hiện phun phòng trừ mọt đục cành trong giai đoạn cuối mùa mưa và đầu mùa nắng, khi mọt đang sinh sản và gây hại mạnh nhất trên cây sầu riêng. Có thể sử dụng các sản phẩm sinh học chứa nấm xanh hoặc nấm trắng như WAO M19 để tiêu diệt và kiểm soát mọt đục cành trưởng thành.
- Tỉa cành và tạo tán cây: Tỉa cành cây sầu riêng để tạo điều kiện thông thoáng, hạn chế nơi trú ngụ của mọt đục.
- Bón phân cân đối: Cung cấp đủ phân bón cho cây sầu riêng để giúp cây phát triển khỏe mạnh, tăng sức đề kháng của cây trước sâu bệnh. Đặc biệt quan trọng sau thu hoạch, khi cần chăm sóc cây để phục hồi sau mùa thu hoạch.
- Thăm vườn thường xuyên: Thường xuyên kiểm tra vườn để phát hiện sớm sự hiện diện của mọt đục cành và thực hiện biện pháp xử lý kịp thời.
- Trồng xen canh và đa dạng hóa cây trồng: Trồng xen canh và đa dạng các loại cây trồng để tạo môi trường sống thuận lợi cho các loài thiên địch của mọt đục cành phát triển. Ví dụ, loài ong bắp cày là một thiên địch tự nhiên của mọt đục cành sầu riêng. Ong bắp cày cái đẻ trứng vào thân gỗ bị mọt đục, và ấu trùng ong bắp cày ăn thịt mọt. Hạn chế sử dụng các thuốc trừ sâu hóa học để bảo vệ các loài thiên địch trong vườn.
Sử dụng thuốc đặc trị
Để đối phó với mọt đục cành và thân cây sầu riêng, bà con có thể sử dụng các loại thuốc đặc trị mọt đục cành sầu riêng dạng lưu dẫn và xông hơi như Cypermethrin, Chloryphos Ethyl,… Đối với những lỗ đục nhỏ, người trồng cây có thể áp dụng bông gòn đã được tẩm thuốc, sau đó nhét chúng vào các vị trí bị mọt đục tấn công. Tiếp theo, cần phun thuốc trừ mọt đục lên cành và thân của cây với liều lượng và nồng độ chính xác theo hướng dẫn và khuyến nghị của sản phẩm thuốc.
Như vậy, để bảo vệ sầu riêng khỏi sự tàn phá của mọt đục cành sầu riêng, việc áp dụng các biện pháp phòng trừ và điều trị là rất quan trọng. Sự hiểu biết về đặc điểm hình thái và cách gây hại của mọt đục cành, cùng với việc áp dụng các biện pháp như phun thuốc, tỉa cành, bón phân cân đối, và việc duy trì sự đa dạng trong vườn cây có thể giúp giảm thiểu tác động của mọt đục cành sầu riêng. Mong rằng, qua những chia sẻ của chúng tôi, bà con sẽ có cách làm cho vườn sầu riêng nhà mình năng suất hơn.